Strona główna Aktualności Czynny żal podatnika wobec urzędu skarbowego jako sposób na uniknięcie kary

Czynny żal podatnika wobec urzędu skarbowego jako sposób na uniknięcie kary

10 lipca 2017

4407

Zdarza się, że podatnik spóźni się ze złożeniem rocznego zeznania PIT lub zapłaci mniejszy podatek dochodowy niż ten który powinien zapłacić albo nie zgłosił do urzędu skarbowego nabycia spadku. Przedsiębiorca przykładowo niedokładnie prowadzi księgi podatkowe w swojej firmie, nie składa w terminie deklaracji podatkowych. Jeżeli organ podatkowy wykryje te nieprawidłowości, wówczas nałoży karę na podatnika. Podatnik może jej jednak uniknąć składając do organu podatkowego donos na samego siebie, czyli tzw. czynny żal.

Czynny żal jest to zawiadomienie urzędu skarbowego przez podatnika o tym, że popełnił on przestępstwo lub wykroczenie skarbowe.

Regulacja prawna

Z art. 16 § 1 Kodeksu karnego skarbowego (K.k.s.) nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu.

Zgodnie z Uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 29 pażdziernika 2004 r. w sprawie I KZP 24/04 : „Użyty w art. 60 § 3 k.k. termin ,,ujawni” oznacza przekazanie przez sprawcę organowi powołanemu do ścigania przestępstw określonych tym przepisem wiadomości, dotychczas temu organowi nieznanych lub takich, które – według wiedzy sprawcy – są temu organowi nieznane”.

Zawiadomienie o popełnieniu czynu zabronionego powinno mieć formę pisemną albo zostać przekazane ustnie do protokołu (art. 16 § 4 K.k.s.). Podatnik może je złożyć osobiście w urzędzie skarbowym lub wysłać drogą pocztową (list polecony za zwrotnym potwierdzeniem odbioru). Nie można wysłać go do skarbówki drogą elektroniczną.

Czynny żal będzie skuteczny

W art. 16 § 1 K.k.s. ustawodawca nie podaje żadnego terminu na złożenie przez podatnika zawiadomienia o popełnieniu czynu zabronionego. Czynny żal będzie wtedy skuteczny, jeżeli urząd skarbowy nie prowadzi jeszcze sprawy, którą obejmuje składane zawiadomienie.

Przykład:

Podatnik nie uregulował w terminie niedopłaty wykazanej w PIT. Po 2 dniach po upływie właściwego terminu złożył czynny żal wraz z potwierdzeniem dowodu zapłaty podatku. Przed złożeniem czynnego żalu urząd skarbowy nie wiedział jeszcze o czynie zabronionym podatnika. W tej sytuacji czynny żal został złożony prawidłowo. Urząd skarbowy odstąpi wtedy od ukarania podatnika.

Ważne!

Razem z pismem wyrażającym czynny żal podatnik powinien złożyć dowód na okoliczność podaną w zawiadomieniu.

Będzie to przykładowo:

a) deklaracja podatkowa, której podatnik nie złożył w terminie ustawowym,

b) dowód uregulowania powstałej zaległości podatkowej wraz z odsetkami.

Czynny żal nie pomoże

Z art. 16 § 5 K.k.s. wynika, że czynny żal nie odniesie skutku prawnego, jeżeli urząd skarbowy wie już o popełnieniu przez podatnika przestępstwa lub wykroczenia skarbowego. Organ podatkowy może dysponować na tę okoliczność „udokumentowaną wiadomością o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego” lub prowadzić postępowanie skarbowe i wezwać podatnika do swojej siedziby w celu złożenia wyjaśnień.

Przykład:

Przedsiębiorca wysłał do urzędu skarbowego spóźnioną deklarację podatkową, a dopiero po upływie 7 dni złożył w urzędzie skarbowym czynny żal. W tym przypadku urząd już wie o popełnieniu czynu zabronionego. Złożony później przez niego czynny żal jest bezskuteczny.

Wymagania formalne dla złożenia czynnego żalu

Kodeks karny skarbowy nie zawiera załącznika ze wzorem formularza zawiadomienia podatnika o czynie zabronionym. Niniejsze zawiadomienie podatnik musi sobie samodzielnie napisać.

Czynny żal powinien zawierać: