Reklama i reprezentacja, czym są w prawie podatkowym (1)

Reklama i reprezentacja w polskim prawie podatkowym to dwa różne pojęcia. Wydatki podatnika – przedsiębiorcy na reklamę i reprezentację mają związek z kosztami uzyskania przychodów w firmie.

Reklama i reprezentacja – regulacja w przepisach podatkowych

Z art. 22 updof [1] wynika, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Zgodnie z dyspozycją art. 23 ust. 1 pkt 23 updof oraz art. 16 ust. 1 pkt 28 updop [2]  nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

Czym jest reklama firmy

W updof i updop nie ma ich definicji pojęcia „reklama ”. Można ją wywieść z definicji słownikowej oraz orzecznictwa sądów administracyjnych.

Według Słownika języka polskiego termin „reklama” oznacza „działanie mające na celu zachęcenie potencjalnych klientów do zakupu konkretnych towarów lub do skorzystania z określonych usług”. [3]

Działanie to polega „głównie na prezentowaniu danego towaru, danej usługi, ewentualnie marki /oznakowania produktu lub producenta/, cech jakościowych, użytkowych lub konsumpcyjnych, zalet technicznych, estetycznych lub zdrowotnych, rozwiązań nowoczesnych, modnych czy nawet prowokujących, aby skłonić jak największą liczbę potencjalnych nabywców do zakupu /do korzystania z usługi/”. [4]

Produkt lub usługę można reklamować np. „poprzez rozpowszechnianie logo firmy. Za logo uznać należy znak handlowy o charakterze graficznym, używany przez daną firmę do identyfikowania marki swojego produktu lub oferowanych usług oraz odróżniania ich od innych. Logo może obejmować zarówno nazwę przedsiębiorcy, jej skrót jak też nazwę konkretnego produktu lub usługi. (-) Oznakowanie przedmiotów reklamowych poprzez logo firmy powoduje, że mogą one pełnić funkcje reklamowe. Należy zauważyć, że materiały (przedmioty) reklamowe w postaci np. długopisów, kalendarzy, kubków, itp. są bardzo często wykorzystywane przez przedsiębiorców dla celów promocyjnych. Można je wobec tego uznać za zwyczajowo przyjęte środki reklamy”. [5]

Wydatki na reklamę mogą być kosztem uzyskania przychodu

Wydatki na reklamę przedsiębiorca może zaliczyć jako koszt uzyskania przychodu pod warunkiem oczywiście, że wydatki te są ponoszone w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów.

Przykłady z interpretacji prawa podatkowego na tę okoliczność:

Koszty uczestnictwa przedsiębiorcy w targach branżowych stanowią wydatki związane z reklamą i reprezentacją firmy

W Postanowieniu w sprawie interpretacji prawa podatkowego, sygn. PO-II/423/15/AN/07 wydanym w dniu 21 maja 2007 r. przez Podlaski Urząd Skarbowy w czytamy: „poniesione przez Spółkę po 01.01.2007 r. wydatki w postaci wynajmu powierzchni wystawienniczej, zabudowania tej powierzchni oraz jej urządzenia i wystroju, wydrukowania folderów i katalogów reklamowych, nabycia gadżetów reklamowych opatrzonych w logo firmy, zakupu innych towarów, takich jak kwiaty, słodycze, napoje i inne artykuły spożywcze (nie mające charakteru wytworności lub okazałości), ogólnie dostępne dla uczestników targów, koszty transportu w/w eksponatów na miejsce organizowania targów oraz obsługi stosika przez hostessy, stanowią Jej koszty uzyskania przychodów, jako wydatki związane z reklamą”. [6]

Wydatki poniesione na kalendarze firmowe 

W Postanowieniu w sprawie interpretacji prawa podatkowego z dnia 24 kwietnia 2007 r.  sygn.  1471/DPR2/423-17/07/AB Naczelnik Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie uznał, że „poniesione przez Podatnika wydatki na kalendarze firmowe przekazywane członkom Zrzeszenia i podmiotom współpracującym stanowią wydatki na reklamę, ponieważ mają na celu rozpowszechnianie dobrego wizerunku Podatnika i jego działalności. Mogą zatem zostać zaliczone w całości do kosztów uzyskania przychodów”.

Reprezentacja – próba definicji pojęcia

W ustawach o pdof i pdop  nie ma definicji pojęcia „reprezentacja”.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 17 czerwca 2013 r. w sprawie II FSK 702/11 zdefiniował pojęcie „reprezentacji” na gruncie prawa podatkowego.

W uzasadnieniu wyroku wskazał, że w celu wyjaśnienia tego pojęcia „należy odwołać się do etymologii tego terminu. Wyraz „reprezentacja” pochodzi od łacińskiego „repraesentatio” oznaczającego wizerunek. Upływ czasu nie zmienił jego znaczenia i formy. Oznacza to, że ,,reprezentacja” w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 28 u.p.d.o.p. stanowi działanie w celu wykreowania oraz utrwalenia pozytywnego wizerunku podatnika wobec innych podmiotów”.  Będzie ją stanowiło „każde działanie skierowane do istniejących lub potencjalnych kontrahentów podatnika”, które ma na celu  stworzenie jego „oczekiwanego wizerunku (…)  dla potrzeb ułatwienia zawarcia umowy lub stworzenia korzystnych warunków jej zawarcia”. Z jego wykreowaniem  wiążą się określone wydatki, przy czym „kwestia wystawności, okazałości czy też ponadprzeciętności nie ma żadnego znaczenia. Ponownie podkreślić należy, że dla oceny, czy dana działalność stanowi reprezentację, czy też innego rodzaju działalność, konieczna jest analiza całokształtu okoliczności faktycznych konkretnej sprawy”. [7]

W Tezie wyroku czytamy: „Tylko wydatki na zakup tych usług gastronomicznych stanowiących koszty uzyskania przychodu zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 20 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), których jedynym (głównym) celem jest tworzenie lub poprawa wizerunku firmy na zewnątrz podlegają wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów na zasadach określonych w art. 16 ust. 1 pkt 28 tej ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r.”.

Potwierdzenie powyższej tezy znalazło się także w Interpretacji ogólnej MF o sygn. DD6/033/127/SOH/2013/RD-120521 wydanej w dniu 25 listopada 2013 r.  Wynika z niej, że  „analiza też wyroku NSA z dnia 17 czerwca 2013 r., sygn. akt II FSK 702/11 prowadzi do wniosku, iż nie podlegają wykluczeniu z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 28 updop i art. 23 ust. 1 pkt 23 updof ponoszone przez podatników wydatki na drobne poczęstunki (np. ciastka, paluszki, kanapki), napoje (np. kawa, herbata, woda mineralna, soki), a także posiłki (np. obiady, lunche), niezależnie od miejsca ich podawania (w siedzibie podatnika, czy też poza nią), podawane podczas prowadzenia rozmów z kontrahentami, inwestorami, wykonawcami etc. dotyczących zakresu prowadzonej przez podatników działalności gospodarczej.” [8 ]

Przykłady z interpretacji podatkowych

Spółka organizuje konferencję w hotelu połączoną z ogniskiem oraz zwiedzaniem okolicy bryczką

W Interpretacji indywidualnej sygn. IBPBI/2/423-612/12/MS wydanej w  dniu 11 września 2012 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach stwierdził, „iż wydatki poniesione przez Spółkę w związku z zorganizowaniem konferencji, takie jak kolacja w hotelu, drobny poczęstunek, tj. kawa, herbata, ciastka, program rozrywkowy polegający na zwiedzaniu okolicy bryczką, ognisko z różnymi atrakcjami, zakup i wręczanie gadżetów z herbem miejsca obywania się konferencji (niezawierających logo Spółki) oraz pamiątkowe tabliczki, są kosztami reprezentacji, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 28 updop i jako takie nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów”. [8 ]

Przedsiębiorca zaprasza kontrahenta do restauracji w celu omówienia spraw biznesowych

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w wydanej interpretacji indywidualnej uważa, iż „wydatki poniesione przez Firmę P. w związku z organizacją spotkań z kontrahentami poza siedzibą Firmy (np. w restauracji) są wydatkami o charakterze reprezentacyjnym i zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stanowią kosztów uzyskania przychodów (Interpretacja indywidualna sygn. IPPB1/415-630/10-2/RS wydana w dniu 30 sierpnia 2010 r.  przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie).

Podsumujmy …

Reklama produktu lub usługi odbywa się przez jego zaprezentowanie w mediach w celu zainteresowania nią odbiorcy i zachęceniu do dokonania stosownego zakupu. Termin „reklama” wywodzi się od słowa „reclamare” i oznacza „hałasowanie”. Reprezentacja natomiast oznacza tworzenie wizerunku firmy na zewnątrz, czyli to jak postrzegają firmę jej klienci.

Podstawa prawna:

• art. 22 ust. 1, art. 23 ust. 1 pkt 23  Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych ( tekst jedn.: Dz.U. 2016.2032)
• art. 16 ust. 1 pkt 28- Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych  (tekst jedn.: Dz.U. 2016. 1888)

Objaśnienie :

[1] Updof – Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych ( tekst jedn.: Dz.U. 2016.2032)

[2] Updop – Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych  (tekst jedn.: Dz.U. 2016. 1888)

[3]  Definicja reklamy – https://sjp.pwn.pl/slowniki/reklama.html (dostęp w dniu 15 grudnia 2017 r.)

[4] Wyrok NSA oz. we Wrocławiu z dnia 14 listopada 2002 r. w sprawie I SA/Wr 4097/01- http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/FE5696BB48 (dostęp w dniu 15 grudnia 2017 r.)

[5] Interpretacja indywidualna IPPB5/423-837/13-4/JC wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 14 stycznia 2014 r. https://interpretacje-podatkowe.org/koszty-uzyskania-przychodow/ippb5-423-837-13-4-jc (dostęp w dniu 15 grudnia 2017 r.)

[6] Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego, sygn. PO-II/423/15/AN/07 wydane  w dniu 21 maja 2007 r. przez Podlaski Urząd Skarbowy – https://interpretacje-podatkowe.org/koszty-uzyskania-przychodow/po-ii-423-15-an-07

[7] Wyrok NSA z dnia 17 czerwca 2013 r., II FSK 702/11 http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/E48CB4A571 (dostęp w dniu 15 grudnia 2017 r.)

[8] Interpretacja ogólna nr  DD6/033/127/SOH/2013/RD-120521

Ministra Finansów z dnia 25 listopada 2013 r. w zakresie możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów ponoszonych przez podatników wydatków na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów  (Dz.U. Min. Fin.2013. 45).

 [9] Interpretacja indywidualna z dnia 11 września 2012 r. sygn. IBPBI/2/423-612/12/MS wydana z dniu 11 września 2012 przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach – https://interpretacje-podatkowe.org/logo/ibpbi-2-423-612-12-ms (dostęp w dniu 15 grudnia 2017 r.)

Stan prawny na 15 grudnia 2017 roku

Wanda Książek – współpracownik Portalu