Zasady zbywania nieruchomości samorządowych w drodze przetargu

28 maja 2009

2633

Mając na uwadze odpowiednie przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity: Dz.U. 2004 Nr 261 poz. 2603 ze zm. – zwana dalej „u.g.n.”) należy przyjąć, iż nieruchomości samorządowe to nieruchomości, które stanowią przedmiot własności odpowiednio gminy, powiatu oraz województwa i nie zostały oddane w użytkowanie wieczyste, oraz nieruchomości będące przedmiotem użytkowania wieczystego gminy, powiatu lub województwa.
Zbywanie nieruchomości samorządowych oznacza zaś dokonywanie czynności prawnych, na podstawie których następuje przeniesienie własności nieruchomości lub przeniesienie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej albo oddanie jej w użytkowanie wieczyste.
Sprzedaż nieruchomości samorządowych oraz oddawanie ich w użytkowanie wieczyste następuje co do zasady w drodze przetargu.
Przetarg na sprzedaż nieruchomości samorządowej lub jej oddanie w użytkowanie wieczyste ogłasza, organizuje i przeprowadza organ wykonawczy gminy, powiatu lub województwa w odniesieniu do nieruchomości stanowiących odpowiednio własność (lub przedmiot użytkowania wieczystego) gminy, powiatu lub województwa. Ogłoszenie przetargu poprzedza sporządzenie oraz podanie do publicznej wiadomości przez organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego wykazu nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży oraz do oddania w użytkowanie wieczyste, który wywiesza się na okres 21 dni w siedzibie właściwego urzędu, a ponadto informację o wywieszeniu tego wykazu podaje się do publicznej wiadomości przez ogłoszenie w prasie lokalnej oraz w inny sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości, a także na stronach internetowych właściwego urzędu.
Ogłoszenie przetargu na zbycie nieruchomości samorządowej może nastąpić dopiero po upływie zakreślonych ustawowo terminów do złożenia przez osoby, którym przysługuje pierwszeństwo w nabyciu nieruchomości samorządowej, wniosków o jej nabycie. Nieruchomość zbywana na rzecz osoby, której przysługuje pierwszeństwo w jej nabyciu, jest bowiem zbywana w drodze bezprzetargowej. Ponadto, przed ogłoszeniem o przetargu rozpatruje się wnioski osób uprawnionych do nabycia nieruchomości w drodze bezprzetargowej.
W ogłoszeniu o przetargu podaje się informacje zamieszczone w wykazie oraz czas, miejsce i warunki przetargu, a w razie ogłoszenia kolejnego przetargu lub rokowań, również terminy przeprowadzenia poprzednich przetargów. Ogłoszenie o przetargu wywiesza się w siedzibie właściwego urzędu, a ponadto informację o ogłoszeniu przetargu podaje się do publicznej wiadomości w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości, a także na stronach internetowych właściwego urzędu.
Przepisy u.g.n. przewidują cztery formy przetargu: przetarg ustny nieograniczony, przetarg ustny ograniczony, przetarg pisemny nieograniczony, przetarg pisemny ograniczony. Przetarg ograniczony organizuje się, jeżeli warunki przetargowe mogą być spełnione tylko przez ograniczoną liczbę osób, natomiast przetarg ustny ma na celu uzyskanie najwyższej ceny, zaś przetarg pisemny ma na celu wybór najkorzystniejszej oferty. O zastosowanej formie przetargu decyduje jego organizator – organ wykonawczy właściwej jednostki samorządu terytorialnego.
W przypadku pozytywnego zakończenia przetargu organizator jest obowiązany zawiadomić osobę ustaloną jako nabywca nieruchomości o miejscu i terminie zawarcia umowy sprzedaży lub oddania w użytkowanie wieczyste nieruchomości, najpóźniej w ciągu 21 dni od dnia rozstrzygnięcia przetargu. Podstawę do zawarcia, w formie aktu notarialnego, umowy zbycia nieruchomości samorządowej stanowi protokół z przeprowadzonego przetargu. W sytuacji, kiedy osoba ustalona jako nabywca nieruchomości nie przystąpi bez usprawiedliwienia do zawarcia umowy w miejscu i terminie podanych w doręczonym jej zawiadomieniu, organizator przetargu może odstąpić od zawarcia umowy, a wpłacone wadium nie podlega zwrotowi.
Przepisy u.g.n. dopuszczają możliwość zakwestionowania wyniku przetargu, poprzez zaskarżenie czynności związanych z przeprowadzeniem przetargu do organu wykonawczego właściwej jednostki samorządu terytorialnego, w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyniku przetargu ustnego lub doręczenia zawiadomienia o wyniku przetargu pisemnego.
W przypadku negatywnego zakończenia pierwszego przetargu na zbycie nieruchomości samorządowej, czyli kiedy nie doszło do wyłonienia nabywcy nieruchomości, w okresie nie krótszym niż 30 dni, ale nie dłuższym niż 6 miesięcy, licząc od dnia jego zamknięcia, przeprowadza się drugi przetarg, w którym właściwy organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego może obniżyć cenę wywoławczą nieruchomości ustaloną przy ogłoszeniu pierwszego przetargu. Natomiast w przypadku, kiedy drugi przetarg również nie zakończy się wyłonieniem nabywcy, właściwy organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego w okresie nie krótszym niż 30 dni, ale nie dłuższym niż 6 miesięcy, licząc od dnia jego zamknięcia, może zbyć nieruchomość w drodze rokowań albo organizować kolejne przetargi.
Autor: Andrzej Kostiw, prawnik w Kancelarii Rachelski i Wspólnicy